A Milli Takım Tarihçesi
Türk sporunun ilk teşkilatı olan Türk İdman Cemiyetleri İttifakı'nın kurulmasının ardından Yusuf Ziya Öniş başkanlığında ilk Türk Futbol Federasyonu 1923 yılında Şehzadebaşı'ndaki Letafet Apartmanı salonunda yapılan toplantıda 'Futbol Hey'et-i Müttehidesi' adıyla kurulmuştur. Ardından FIFA'ya başvurulmuş ve Türkiye 21 Mayıs 1923 tarihinde FIFA'nın 26. üyesi olmuştur.
FIFA üyesi Türkiye, ilk milli maçını Cumhuriyetin ilanından üç gün önce oynadı. 26 Ekim 1923 tarihinde İstanbul Taksim Stadı'nda Romanya'yla oynanan bu maç 2-2 sonuçlandı.
Romanya karşısında 1-0 mağlup duruma düşen Millilerimiz, Zeki Rıza Sporel'in 32 ve 50'inci dakikalarda attığı iki golle öne geçmeyi başardı. Romanya'nın ikinci golüyle maç 2-2 berabere biten maçta Romanya'ya 2 gol atan Zeki Rıza Sporel, A Milli Takım'ın ilk golünü atarak tarihe geçti.
Milli Takım, 17 Haziran 1924'te oynadıkları Finlandiya maçında ilk galibiyeti elde etti. Helsinki'de Helsingfors Stadı'nda oynanan maçta Fenerbahçeli Zeki Rıza Sporel, 4 golüyle Finlandiya ağlarını havalandırarak adını altın harflerle tarihe yazdırdı.
Ardından gelen dönemde Milli Takım'ı 1924 Paris Olimpiyatları'na hazırlaması için İskoçya'dan Billy Hunter getirtilmiştir. Hunter, Türk futbolculara çağdaş futbolu tanıtan ve sistemli bir şekilde çalıştıran ilk teknik adam olmuştur. Yine 1924 Paris Olimpiyatları'nda Çekoslovakya'yla oynanan ve 5-2 kaybedilen maç, kayıtlara Milli Takım'ın yurtdışındaki ilk maçı olarak geçmiştir.
Teknik Direktörler
İlk ve Son Maçı
Ali Sami Yen
26.10.1923
Billy Hunter
25.05.1924 - 12.09.1926
Bela Toth
17.07.1927 - 17.04.1932
Fred Pegnam
22.04.1932 - 04.11.1932
James Elliot Donnelly
12.07.1936- 01.08.1937
Ignace Molnar
23.04.1948 - 30.05.1948
Ulvi Yenal
02.08.1948 - 05.08.1948
Peter Molloy
28.11.1948 - 20.05.1949
Cihat Arman
20.11.1949
Peter Molloy
28.05.1950 - 28.10.1950
Jimmy McCormick
03.12/1950 - 10.06.1951
Rebii Erkal
17.06.1951 - 21.11.1951
Sadri Usuoğlu
01.06.1952 - 08.06.1952
Sandro Puppo
01.06.1952 - 23.06.1954
Gündüz Kılıç
17.10.1954
Zarko Mihajloviç
03.04.1955 - 26.06.1955
Giovanni Vargliani
18.12.1955 - 01.05.1956
Cihat Arman
16.11.1956 - 25.11.1956
Laszlo Szekelly
05.04.1957 - 08.12.1957
Leandro Remondini
04.05.1958 - 10.05.1959
Ignace Molnar
08.06.1960
Sandro Puppo
27.11.1960 - 16.05.1962
Şeref Görkey
10.10.1962
Ljubisa Spajiç
25.11.1962 - 16.12.1962
Sandro Puppo
27.03.1963 - 09.10.1963
Cihat Arman
27.09.1964 - 20.12.1964
Sandro Puppo
24.01.1965 - 09.05.1965
Doğan Andaç
21.07.1965 - 25.07.1965
Sandro Puppo
09.10.1965 - 30.05.1966
Adnan Süvari
12.10.1966 - 17.01.1969
Abdullah Gegic
30.04.1969 - 16.11.1969
Cihat Arman
17.10.1970 - 14.11.1971
Nicolae Petrescu
05.12.1971
Coşkun Özarı
12.04.1972 - 31.10.1976
Doğan Andaç
17.11.1976
Metin Türel
16.02.1977 - 05.10.1978
Sabri Kiraz
29.11.1978 - 15.10.1980
Özkan Sümer
03.12.1980 - 25.03.1981
Fethi Demircan
15.04.1981 - 07.10.1981
Coşkun Özarı
22.09.1982 - 04.04.1984
Candan Tarhan
06.09.1984 - 14.11.1984
Yılmaz Gökdel
22.12.1984 - 03.04.1985
Kalman Mezsöly
01.05.1985 - 28.08.1985
Coşkun Özarı
11.09.1985 - 12.11.1986
Mustafa Denizli
04.03.1987 - 16.12.1987
Tınaz Tırpan
16.03.1988 - 15.11.1989
Sepp Piontek
27.05.1990 - 28.04.1993
Fatih Terim
27.10.1993 - 19.06.1996
Mustafa Denizli
14.08.1996 - 24.06.2000
Şenol Güneş
16.08.2000 - 18.02.2004
Ünal Karaman (Antrenör)
31.03.2004
Ersun Yanal
28.04.2004 - 08.06.2005
Fatih Terim
17.08.2005 - ...
EN FAZLA GOL ATAN MİLLİ OYUNCULARIMIZ
Hakan Şükür 51 gol
Lefter Küçükandonyadis 21 gol
Cemil Turan 19 gol
Metin Oktay 19 gol
Nihat Kahveci 17 gol
Zeki Rıza Sporel 15 gol
Tuncay Şanlı 15 gol
Arif Erdem 11 gol
Ertuğrul Sağlam 11 gol
Tanju Çolak 9 gol
Oktay Derelioğlu 9 gol
Fatih Tekke 9 gol
COLOR="red"]EN FAZLA MİLLİ OLAN OYUNCULARIMIZ [/COLOR]
Rüştü Reçber
118
Hakan Şükür
112
Bülent Korkmaz
102
Tugay Kerimoğlu
94
Alpay Özalan
90
Ogün Temizkanoğlu
76
Abdullah Ercan
71
Oğuz Çetin
70
Fatih Akyel
64
Arif Erdem
60
MİLLİ TAKIM'IN FARKLI KAZANDIĞI MAÇLAR
1948
Çin-Türkiye:
0-4
1949
Türkiye-Suriye:
7-0
1954
G.Kore-Türkiye
0-7
1957
Mısır-Türkiye:
0-4
1960
Türkiye-İran:
6-1
1969
Türkiye-İran:
4-0
1973
Türkiye-Cezayir:
4-0
1973
Türkiye-Bulgaristan:
5-2
1976
Türkiye-Malta:
4-0
1994
Türkiye-İzlanda:
5-0
1996
Türkiye-San Marino:
7-0
1997
San Marino-Türkiye:
0-5
2001
Türkiye-Avusturya:
5-0
2002
Türkiye-Liechtenstein:
5-0
2005
Kazakistan-Türkiye:
0-6
2006
Türkiye-Moldova
5-0
FIFA üyesi Türkiye, ilk milli maçını Cumhuriyetin ilanından üç gün önce oynadı. 26 Ekim 1923 tarihinde İstanbul Taksim Stadı'nda Romanya'yla oynanan bu maç 2-2 sonuçlandı.
Romanya karşısında 1-0 mağlup duruma düşen Millilerimiz, Zeki Rıza Sporel'in 32 ve 50'inci dakikalarda attığı iki golle öne geçmeyi başardı. Romanya'nın ikinci golüyle maç 2-2 berabere biten maçta Romanya'ya 2 gol atan Zeki Rıza Sporel, A Milli Takım'ın ilk golünü atarak tarihe geçti.
Milli Takım, 17 Haziran 1924'te oynadıkları Finlandiya maçında ilk galibiyeti elde etti. Helsinki'de Helsingfors Stadı'nda oynanan maçta Fenerbahçeli Zeki Rıza Sporel, 4 golüyle Finlandiya ağlarını havalandırarak adını altın harflerle tarihe yazdırdı.
Ardından gelen dönemde Milli Takım'ı 1924 Paris Olimpiyatları'na hazırlaması için İskoçya'dan Billy Hunter getirtilmiştir. Hunter, Türk futbolculara çağdaş futbolu tanıtan ve sistemli bir şekilde çalıştıran ilk teknik adam olmuştur. Yine 1924 Paris Olimpiyatları'nda Çekoslovakya'yla oynanan ve 5-2 kaybedilen maç, kayıtlara Milli Takım'ın yurtdışındaki ilk maçı olarak geçmiştir.
Teknik Direktörler
İlk ve Son Maçı
Ali Sami Yen
26.10.1923
Billy Hunter
25.05.1924 - 12.09.1926
Bela Toth
17.07.1927 - 17.04.1932
Fred Pegnam
22.04.1932 - 04.11.1932
James Elliot Donnelly
12.07.1936- 01.08.1937
Ignace Molnar
23.04.1948 - 30.05.1948
Ulvi Yenal
02.08.1948 - 05.08.1948
Peter Molloy
28.11.1948 - 20.05.1949
Cihat Arman
20.11.1949
Peter Molloy
28.05.1950 - 28.10.1950
Jimmy McCormick
03.12/1950 - 10.06.1951
Rebii Erkal
17.06.1951 - 21.11.1951
Sadri Usuoğlu
01.06.1952 - 08.06.1952
Sandro Puppo
01.06.1952 - 23.06.1954
Gündüz Kılıç
17.10.1954
Zarko Mihajloviç
03.04.1955 - 26.06.1955
Giovanni Vargliani
18.12.1955 - 01.05.1956
Cihat Arman
16.11.1956 - 25.11.1956
Laszlo Szekelly
05.04.1957 - 08.12.1957
Leandro Remondini
04.05.1958 - 10.05.1959
Ignace Molnar
08.06.1960
Sandro Puppo
27.11.1960 - 16.05.1962
Şeref Görkey
10.10.1962
Ljubisa Spajiç
25.11.1962 - 16.12.1962
Sandro Puppo
27.03.1963 - 09.10.1963
Cihat Arman
27.09.1964 - 20.12.1964
Sandro Puppo
24.01.1965 - 09.05.1965
Doğan Andaç
21.07.1965 - 25.07.1965
Sandro Puppo
09.10.1965 - 30.05.1966
Adnan Süvari
12.10.1966 - 17.01.1969
Abdullah Gegic
30.04.1969 - 16.11.1969
Cihat Arman
17.10.1970 - 14.11.1971
Nicolae Petrescu
05.12.1971
Coşkun Özarı
12.04.1972 - 31.10.1976
Doğan Andaç
17.11.1976
Metin Türel
16.02.1977 - 05.10.1978
Sabri Kiraz
29.11.1978 - 15.10.1980
Özkan Sümer
03.12.1980 - 25.03.1981
Fethi Demircan
15.04.1981 - 07.10.1981
Coşkun Özarı
22.09.1982 - 04.04.1984
Candan Tarhan
06.09.1984 - 14.11.1984
Yılmaz Gökdel
22.12.1984 - 03.04.1985
Kalman Mezsöly
01.05.1985 - 28.08.1985
Coşkun Özarı
11.09.1985 - 12.11.1986
Mustafa Denizli
04.03.1987 - 16.12.1987
Tınaz Tırpan
16.03.1988 - 15.11.1989
Sepp Piontek
27.05.1990 - 28.04.1993
Fatih Terim
27.10.1993 - 19.06.1996
Mustafa Denizli
14.08.1996 - 24.06.2000
Şenol Güneş
16.08.2000 - 18.02.2004
Ünal Karaman (Antrenör)
31.03.2004
Ersun Yanal
28.04.2004 - 08.06.2005
Fatih Terim
17.08.2005 - ...
EN FAZLA GOL ATAN MİLLİ OYUNCULARIMIZ
Hakan Şükür 51 gol
Lefter Küçükandonyadis 21 gol
Cemil Turan 19 gol
Metin Oktay 19 gol
Nihat Kahveci 17 gol
Zeki Rıza Sporel 15 gol
Tuncay Şanlı 15 gol
Arif Erdem 11 gol
Ertuğrul Sağlam 11 gol
Tanju Çolak 9 gol
Oktay Derelioğlu 9 gol
Fatih Tekke 9 gol
COLOR="red"]EN FAZLA MİLLİ OLAN OYUNCULARIMIZ [/COLOR]
Rüştü Reçber
118
Hakan Şükür
112
Bülent Korkmaz
102
Tugay Kerimoğlu
94
Alpay Özalan
90
Ogün Temizkanoğlu
76
Abdullah Ercan
71
Oğuz Çetin
70
Fatih Akyel
64
Arif Erdem
60
MİLLİ TAKIM'IN FARKLI KAZANDIĞI MAÇLAR
1948
Çin-Türkiye:
0-4
1949
Türkiye-Suriye:
7-0
1954
G.Kore-Türkiye
0-7
1957
Mısır-Türkiye:
0-4
1960
Türkiye-İran:
6-1
1969
Türkiye-İran:
4-0
1973
Türkiye-Cezayir:
4-0
1973
Türkiye-Bulgaristan:
5-2
1976
Türkiye-Malta:
4-0
1994
Türkiye-İzlanda:
5-0
1996
Türkiye-San Marino:
7-0
1997
San Marino-Türkiye:
0-5
2001
Türkiye-Avusturya:
5-0
2002
Türkiye-Liechtenstein:
5-0
2005
Kazakistan-Türkiye:
0-6
2006
Türkiye-Moldova
5-0